wijsjes uit het oosten

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Gert Verbeek schreef een verslag voor muziekmagazine Down&Out:

"Wijsjes Uit Het Oosten is een minifestival voor maximaal 25 bezoekers dat al meer dan een decennium lang minstens één keer per jaar op een zondagmiddag langs wisselende locaties trekt in Amsterdam-Oost. Je mag het festival vanwege de beperkte toegankelijkheid gerust elitair noemen of een incrowdfeestje, maar dan heb je niet helemaal gelijk.

Net als tijdens eerdere edities was die van zondag 5 juni 2016 voor iedereen toegankelijk, zolang de kaartjesvoorraad strekte. Het aantal deelnemers wordt puur om praktische redenen laag gehouden omdat er niet meer mensen passen in de huiskamers, ateliers en opslagplekken waar muzikanten en dichters de festivalgangers opwachten.

De organisatie van Wijsjes Uit Het Oosten houdt tot het allerlaatste moment geheim wie gaan optreden en op welke plaatsen de optredens plaatsvinden. Sommige muzikanten staan helemaal niet op het programma, zoals de zanger die zichzelf tijdens de 21^ste editie op gitaar begeleidde nabij het viaduct dat de Oosterparkbuurt scheidt van de Watergraafsmeer. Zittend op een muurtje werd hij omringd door een paar belangstellenden en verlicht door een lentezon die ook aan het eind van de middag nog fel scheen. Zijn stem was luid genoeg om boven het verkeersgedruis uit te komen en de overkant van de straat te bereiken, precies op het moment dat onze Wijsjesstoet passeerde.

Eerder op de dag moesten de deelnemers van het festival zich voor het startschot melden bij Fietsenmakerij Jeroen aan de Kastanjeweg. De jongste personen in het gemêleerde gezelschap waren twee bellenblazende peuters. Het duo Deutsche Ashram had midden in de zaak op een verhoging plaatsgenomen tussen nieuwe en opgeknapte fietsen. Zadels hingen als jachttrofeeën aan de muren. Gitarist Ajay Saggar (King Champion Sounds) hield zijn gezicht volledig verborgen achter lange lokken. Zangeres Merinde Verbeek kwam pas achter een steunpilaar vandaan op het moment dat ze in moest vallen.

Deutsche Ashram is een project dat onlangs voorzichtig buiten de studiodeuren is getreden. De bandnaam verwijst naar een Hindoeïstische ontmoetingsplaats op Duits grondgebied. De gestapelde gitaarpartijen van Ajay galmden tussen spaken en frames en veranderden de fietsenwinkel voor heel even in een Aziatische tempel. De onderliggende elektronische ritmes en andere aanvullende geluiden uit de laptop werden grotendeels overwoekerd door overvloedig resonerende snaren. Het bandgeluid deed me niet aan Aziatisch getinte krautrock denken maar aan Britse experimentele spacerock zoals die in de jaren negentig werd gemaakt door bands Flying Saucer Attack en Amp. De meeste nummers vloeiden in elkaar over terwijl Merinde al zingend het hoofd boven de volle gitaargolven uit wist te houden.

Nauwelijks bekomen van de heftige opening, met piepende oren en de voeten nog enige millimeters zwevend boven de grond, trokken we naar de overkant van de spoorlijn en kwamen we op adem in een yogastudio. Op verzoek van eigenaresse Laura moesten de schoenen uit en de ogen dicht. We hielden de ruggen zoveel mogelijk recht en letten op hoe lucht door buik en middenrif trok, begeleid door de Hongaarse blokfluitspeelster Dodó Kis (Trio aXolot, The Royal Wind Music). De geschoolde muzikant wisselde per compositie van blokfluit en varieerde exotische vogelgeluiden met Bach en moderne composities. Later op de dag vroeg een van de bezoekers of ik had gezien hoe knap Dodó gebruik had gemaakt van circulaire ademhaling. Ik antwoordde dat het technisch vernuft me was ontgaan omdat ik mijn ogen gesloten had moeten houden.

De festivalbezoekers kwamen pas echt tot ontspanning op de kilste en meest duistere plek op de festivalroute. Het derde bezoekadres bestond uit een geheime ondergrondse ruimte waar we niet aan de buren hoefden te denken. Dichter Gijs Borstlap van het trio Rooie Waas stond ons met de armen over elkaar op te wachten als het wassen beeld van een tempelbewaker. Het enige dat bewoog waren de oplettende zwarte pupillen in zijn oogkassen. Wie niet bekend was met zijn zachtaardige karakter zou wellicht verwachten dat hij ieder moment in een donderspeech zou uitbarsten.

Toen het wassen beeld onder de rode lampen eenmaal in beweging kwam bracht hij binnen korte tijd een opgeluchte lach teweeg met overzichtelijke gedichten die bestonden uit woordspelingen, aangedikte clichés, herhalingen en komische opsommingen. Door zijn plagerige toon deed de dichter afwisselend denken aan Repelsteeltje, de Grote Boze Wolf en Kees van Kootens Vieze Man. Gijs kan eindeloos variëren op de kleinste woorden. Geef hem een woord van één lettergreep en hij kneedt en buigt het tot er geen betekenis meer overblijft. Het zou mooi zijn als het vierde album van Rooie Waas een conceptalbum wordt dat in zijn geheel aan lidwoorden is gewijd.

Muzikaal gezien toonden de optredende acts tijdens Wijsjes Uit Het Oosten weinig overeenkomsten. Het enige wat de acts gemeen hadden was dat het allemaal solo- en zijprojecten waren van muzikanten die er andere bands en muzikale projecten op nahouden. De jonge singer-songwriter Ard Dermout Cramer maakt graag gitaarlawaai met de band Happy Demons. Het T-shirt van de punkband Subhumans dat hij droeg deed een heftige soloset vermoeden. In plaats daarvan kregen we in de woonkamer van Loes een handjevol verlegen, op cryptische wijze aangekondigde akoestische liedjes te horen over de liefde en het mysterie van de schoonheid. De wonderlijke akkoordprogressies trokken zich weinig aan van toonsoorten en het metrum van de songteksten paste in het gitaarritme als vierkanten in cirkels.

Aan het eind van de middag werd de achtertuin van Klasien tot een muzikale speeltuin getransformeerd. Het speelgoed van Hoot Hoot Auf Fox bestond uit twee gitaren, een rijtje effectpedalen, een E-bow en een 8mm-projector die als versterker diende. De speakers rustten op lege bierkratten. De lege plek naast de tuinschuur was vandaag het openluchtpodium; de ons omringde huizen fungeerden als theaterloges. Tientallen huishoudens zullen ongewild getuige zijn geweest van het gitaargeraas, maar niemand maakte bezwaar. Alleen een geschrokken zwarte kat zocht een veiliger heenkomen door via een kale boomstam het dak van de schuur op te klimmen.

Hoot Hoot Auf Fox wordt gevormd door leden uit Scram C Baby en The Ik Jan Cremers en klinkt zonder bas en drums als een rauwere, afgekloven versie van Scram C Baby. Het duurde even voordat zanger John Cees zich op zijn gemak voelde in de intimiderend intieme setting. Net als gitaristen Mark en Frank bleef hij enige tijd op veilige afstand van het publiek in de tuinstoel zitten. Pas in de laatste paar nummers ging de stoel tegen de vlakte, werd de microfoon op de tegels achtergelaten en richtte John Cees zich staand en zonder versterking rechtstreeks tot de tijdelijke tuinbewoners.

Zoals bij elke editie van Wijsjes Uit Het Oosten werd de afstand tussen band en publiek alsmaar kleiner, tot er geen scheidslijn meer bestond. Tijdens een instrumentaal intermezzo kon de zanger verse biertjes bestellen, een sigaret opsteken en een praatje maken met de dichtstbijzijnde fan. Toen hij weer moest zingen gebruikte hij heel even het bierflesje als microfoon en struikelde hij bijna over de ingeklapte stoel. De twee relatief nuchtere gitaristen hielden hem met hun spel tot en met de toegift overeind.

Wijsjes Uit Het Oosten was in de achtertuin ook even een proeftuin waar de band vers songmateriaal uittestte en het publiek tot de conclusie kwam dat het naar meer smaakte."